KŘTINY FOR FOREIGNERS - Po polsku
30.05.2022 - poutní místo Křtiny
Varianta: A === B ======
A *
KŘTINY jako Maryjne Sanktuarium pielgrzymkowe znane od wieków
Kościół i klasztor założony przez norbertanów okolo 1210 roku w krztinskiej dolinie /zwanej doliną chrztu - vallis baptismi/.
Do 18 wieku byly tu dwa kościóły. Dzisiejsze Sanktuarium zostalo zbudowane w latach 1728 - 1750 przez budowniczego z Brna Fr. J. Ritza wedlug projektu architekta barokowego Giovanni Santini /1677-1723/.
Freski na suficie zostaly wykonane przez malarza z Brna Jana Jerzego Etgensa /1691-1759/. Figury i rzeźby wykonał rzeźbiarz z Brna Andrzej Schweigel, obrazy malowali Ignácy Raab i Jozef Winterhalder.
Gotycka kamienna rzeźba Panny Maryji w ołtarzu głównym wykonana została w XIII. wieku.
Kościół ma wymiary : 65 m dlugości, 35 m szerokości i 35 m wysokości. Wieża kościoła ma 73 m wysokości. Kościół ma ponad 30 okien.
Figura św. Augustyna i św. Norberta oraz leżace poniżej panny a także wazy zostały wykonane przez barokowego rzeźbiarza Ignácego Lengelachera z Mikulova
Główne odpusty:
niedziela po Wniebowstąpieniu Pańskim, Zesłanie Ducha Świętego, niedziela po Święcie św. Piotra i Pawła i po Święcie św. Anny oraz przez cały miesiąc wrzesień
Kaplica jest pod wezwaniem św. Anny.
B *
Pielgrzymkowy i parafialny kościół Imienia Panny Marii w Křtinach
Kościół tworzy dominantę miejscowości Chrzciny i całej okolicy na przedgórzu Morawskiego Krasu. Uzasadnionym jest nazwanie go Perłą Moraw.
Został wybudowany przez zabrdowickich premonstratów około 1210 roku w chrzcińskiej dolinie, nazywanej doliną chrztu - Vallis baptismi. Chrzciny stały się centrum klasztornych dóbr dzięki darom morawskiego szlachcica Lwa z Klobouk. Przy kościele został wybudowany klasztor a w średniowieczu także rezydencja przełożonych kapituły w późniejszym okresie przebudowana na pałac.
Kościół pielgrzymkowy posiada burzliwą historię. W najstarszych okresach na jego miejscu stały dwa starsze kościoły. Mniejszy romański a większy gotycki. Oba ustąpiły budowie nowego monumentalnego pielgrzymkowego kościoła według projektu architekta Jana Błażeja Santiniego - Aichla (1677 - 1723). Fundatorką była Zuzanna Katarzyna Liborie z Dietrichsztajnów, z domu Zástřizl.
Kościół budowano w latach od 1728 do 1750 roku. Budową kierował brneński budowniczy Franciszek Antoni Ritz (1697 - 1767). W dniu 21 kwietnia 1771 roku kościół konsekrował ołomuniecki sufragan Franciszek Maciej Choryński (1771 - 1786) nadając tytuł Imienia Panny Marii.
Nawa jest zakończona barokowym sklepieniem na planie greckiego krzyża z centralną kopułą i frontową wieżą. W zachodniej części znajduje się główny ołtarz ze wspaniałą zabytkową, przechowywaną w pielgrzymkowym kościele gotycką kamienną figurą łaskawej Panny Marii chrzcińskiej z 13 wieku. Została ona nazwana Opiekunką Moraw. O jej pochodzeniu możemy się dowiedzieć z kilku wersji przekazów.
Wystrój kościoła jest dziełem wielkich artystów 18 wieku. Sufitowe freski namalował brneński malarz Jerzy Etgens (1691 - 1759). W wystroju kościoła wzięli udział także inni mistrzowie, np. malarz Józef Stern (1716 - 1775). Rzeźbami kościół ozdobił tyrolski artysta Antoni Schweigl (1695 - 1761), który działał w Brnie. Po jego śmierci rozpoczęte prace kontynuował jego syn Andrzej Schweigl (1735 - 1812). Kolejnym artystą był rzeźbiarz Ignacy Lengelacher (1698 - 1780), który rzeźbami ozdobił fasady kościoła. Wnętrze zdobią obrazy jezuity Ignacego Raaba (1715 - 1787), jednego z największych czeskich malarzy 18 wieku oraz Józefa Winterhaldera młodszego (1743 - 1807), wybitnego malarza epoki baroku.
Do kościoła przylega wypukły krużganek z kaplicą św. Anny. W krużganku mieści się galeria obrazów wotywnych, droga krzyżowa - VIA CRUCIS - oraz dzwonkowe kuranty.
Drugiego skrzydła krużganku nie dobudowano. Jesienią 2012 roku dokończono rewitalizację sąsiedniego przypałacowego parku. Jej autor profesor Ivan Otruba, zaproponował utworzyć na parafialnej parceli zielone krużganki z grabowego żywopłotu. Współautor projektu porządkowania parku pałacowego inż. Andrzej Nečaský, zaproponował aby nadano kształt żywopłotowi według niezrealizowanego projektu Santiniego. Od roku 2013 jest umieszczona na obwodzie tego symbolicznego krużganku Droga światła - VIA LUCIS- z 14 stacjami.
Kościół posiada wieloletnią pielgrzymkową tradycję, na którą nieprzychylny wpływ wywarł zakaz pielgrzymowania za cesarza Józefa II, oraz lata reżimu komunistycznego.
W 2010 roku parafianie wraz z pielgrzymami świętowali 800 rocznicę pielgrzymki do Chrzcin.
Chrzciński kościół jest uznawany za jedną z najpiękniejszych budowli barokowych na Morawach oraz jedną z ich najcenniejszych architektonicznych i artystycznych pamiątek, które nie powinny umknąć uwadze zwiedzających.